Komisioni kuvendor për Çështje Evropiane sot në leximin e parë me dhjetë vota pro dhe asnjë kundër dhe abstenim e mbështeti dhe përcolli në procedurë të mëtejshme parlamentare Projektligjin për regjistrimin e popullsisë, familjeve dhe banesave në Republikën e Maqedonisë së Veriut, sipas të cilit duhet të mundësohet mbajtja e këtij operacioni statistikor vitin e ardhshëm.
Anëtarët e Komisionit nga opozita ranë dakord se ka nevojë për një zgjidhje të tillë ligjore, por shprehën më shumë vërejtje mbi propozimin dhe njoftuan ndryshime për të përmirësuar tekstin e ligjit. Ata vërejtën se të gjitha mangësitë e tekstit duhet të hiqen në mënyrë që, siç theksuan ata, të shmangin politizimin e këtij operacioni statistikor. Sipas tyre, kështu siç është propozuar ligji lë hapësirë për dyshime për ndikim politik. Ata gjithashtu kërkuan organizimin e një debati publik për të dëgjuar mendimin e ekspertëve për këtë çështje dhe për të sjellë një zgjidhje ligjore cilësore.
Deputetët e pushtetit, nga ana tjetër, theksuan se nuk duhet të jepen paraprakisht kualifikimet për këtë proces. Për regjistrimin, theksuan ata, kemi mëse nevojë, duke pasur parasysh se ai i fundit është zbatuar para njëzet viteve. Nëse ka vërejtje konstruktive të opozitës, njoftuan ata, ato do të merren parasysh gjatë debatit të amendamenteve.
Deputetja, Dafina Stojanovska nga VMRO-DPMNE-ja theksoi se Qeveria e hartoi këtë ligj në mënyrë jo transparente pa u konsultuar me të gjitha palët e interesuara, përfshirë edhe pa opozitën.
Regjistrim duhet të ketë, tha ajo, por vetëm në bazë të rekomandimeve të konferencës së OKB-së nga viti 2015 në lidhje me regjistrimin e popullsisë dhe familjeve në vitin 2020, si dhe legjislacionin e BE-së për regjistrimin e popullsisë dhe familjeve në vitin 2021 të publikuar në vitin 2019. Ne kemi vërejtje serioze, tha Stojanovska, duke deklaruar se, ndër të tjera, ka mospërputhje të ligjit me rregulloret e Parlamentit Evropian.
Deputetët kishin vërejtje për faktin se metodologjia e zbatimit do të përcaktohet nga drejtori i ESHS-së edhe arë pas miratimit të këtij ligji. Me këtë, thanë ata, i jepet shumë autoritet një personi – drejtorit. Deputetët e opozitës theksuan se po vërehen më shumë aspekte politike, në vend të atyre profesionale dhe profesionale. Sipas tyre, problemi është se nuk është planifikuar asnjë studim pas regjistrimit të paktën 2 për qind të tabelës së regjistrimit në mënyrë që të përcaktohet cilësia e regjistrimit të rregullt. Kjo, sipas tyre, do të thotë që të gjitha lëshimet mund të mbulohen. Ata vunë re një ndryshim në terminologji, tani përmendet termi qytetarë në vend të personave, si dhe mungesa e periudhës kohore sa më së paku një person duhet të ketë qëndrim në Maqedoni në mënyrë që të regjistrohet siç është gjetur.
Halil Snopçe, nga Aleanca për Shqiptarët, theksoi se problemi me politizimin e këtij procesi thelbësisht statistikor është i pashmangshëm duke pasur parasysh që, siç theksoi ai, për fat të keq, disa të drejta të qytetarëve dhe anëtarëve të bashkësive etnike janë të lidhura me një përqindje të popullsisë së përgjithshme. Për më tepër, tha ai, ka regjistrim të ndërprerë në vitin 2011. Prandaj, siç theksoi ai, duhet të bëhen përpjekje për të marrë një vendim mbi regjistrimin në të cilin të gjithë qytetarët do të kenë besim.
