A mund të kthehet hiri i vullkanit Etna në bojë për printerë 3D? Shkencëtarët italianë thonë: po!
A mundet që ajo që duket si mbetje shkatërruese nga shpërthimet vullkanike të shndërrohet në burim të qëndrueshëm për teknologjinë e së ardhmes?
Një grup studiuesish nga Universiteti i Katanias e ka vërtetuar: hiri vullkanik i Etnas mund të shndërrohet në bojë për printerët 3D, duke hapur një rrugë të re drejt inovacionit të gjelbër dhe riciklimit të materialeve natyrore.
Ky zbulim, i prezantuar në Kongresin Kombëtar të Shoqatës Italiane të Mineralogjisë dhe Petrologjisë dhe të Shoqatës Gjeologjike Italiane në Padovë, është rezultat i punës kërkimore të Sabrina Elettra Zafaranës, nga Departamenti i Shkencave Biologjike, Gjeologjike dhe Mjedisore të Universitetit të Katanias.
“Materialet e mbeturinave mund të kthehen në burime të vlefshme. Ideja jonë bashkon qëndrueshmërinë, inovacionin dhe printimin 3D,” — shpjegon Zafarana.
“Kemi përdorur dy materiale që zakonisht përfundojnë në plehra — hirin e Etnas dhe xhamin e mbetur nga prodhimi i fibrës optike — për të krijuar bojë ekologjike për printerët 3D. Kështu, natyra dhe teknologjia bëhen aleate.”
Në studimin e saj të titulluar “Determination of rheological behaviour of volcanic ash and waste glass-based alkali-activated inks for 3D printing by Direct Ink Writing approach”, Zafarana analizon mënyrën se si përbërja minerale e hirit të Etnas — e pasur me silic dhe alumin — e bën atë ideal për përzierje gjeopolimerike, të cilat pas trajtimit fitohen veti të larta mekanike dhe stabilitet formues.
Përmes teknologjisë Direct Ink Writing, studiuesit zhvilluan katër përzierje të ndryshme të hirit dhe xhamit, duke testuar përqendrime të ndryshme të solucioneve alkaline.
Rezultatet treguan se bojërat e përftuara ruajnë formën dhe forcën pas printimit, duke u bërë të përshtatshme për përdorim në ndërtim, dizajn dhe prodhim të qëndrueshëm industrial.
“Rezultatet tregojnë se materiali mund të formohet lehtësisht gjatë procesit të printimit, por ruan stabilitetin dhe fortësinë mekanike pas tharjes,” — thuhet në raportin e prezantuar në European Ceramics Society Conference 2025.
Kërkimi i Zafaranës është pjesë e një lëvizjeje më të gjerë shkencore që synon shndërrimin e mbetjeve në materiale ndërtimi të gjelbër.
Sipas një studimi të botuar në revistën Sustainability (Cavalieri, 2024), “hiri i vullkaneve si Etna mund të shërbejë si burim i qëndrueshëm për përbërës gjeopolimerikë me ndikim të ulët mjedisor”, duke reduktuar ndjeshëm ndotjen dhe nevojën për lëndë të para të reja.
Kështu, ajo që dikur simbolizonte shkatërrimin — shpërthimet e Etnas — sot bëhet simbol i krijimit.
Hiri dhe xhami, dikur mbetje pa vlerë, tashmë mund të kthehen në bojë ekologjike për printerë 3D, duke ofruar një shembull të prekshëm të ekonomisë qarkulluese që synon të ndërtojë një të ardhme më të pastër dhe më krijuese.
“Kur natyra na jep materiale, ne duhet t’i përdorim me mençuri — edhe atëherë kur ato duken si mbetje,” — përfundon Zafarana.
“Kjo është mënyra më e mirë për të treguar se shkenca mund të bashkëjetojë me planetin.”
Hiri i Vullkanit Etna: nga problem në burim, Rajoni miraton udhëzime për ripërdorimin
Hiri i emetuar nga Etna mund të përdoret si zëvendësues i lëndëve të para në ciklet prodhuese.
Këtë parashikon një dekret i zv. ministrit rajonal për Energjinë, Roberto Di Mauro, i cili përcakton procedurat për mbledhjen dhe ripërdorimin e hirit jo të kontaminuar ose të kontaminuar që depozitohet në rrugë, çati dhe hapësira të tjera gjatë shpërthimeve.
«Nga një problem për komunat, hiri vullkanik mund të bëhet një burim për kompanitë», thekson Di Mauro.
Dekreti, bazuar në një disiplinë operative, siguron ripërdorim pa rrezik për mjedisin dhe shëndetin e njeriut, dhe do të shoqërohet me një fushatë sensibilizuese për qytetarët dhe bizneset.
Udhëzimet janë rezultat i bashkëpunimit midis zyrës rajonale, ARPA-s, INGV-së së Kataniës dhe Universitetit të Kataniës. Dekreti do të publikohet së shpejti në faqen zyrtare të Rajonit Sicilian.
The post Hiri vullkanik i Etnas mund të shndërrohet në bojë për printerët 3D appeared first on Alsat.